آیا یبوست باعث باقی ماندن ادرار در مثانه می گردد؟ چرا بعد از دفع مدفوع، احساس ادرار داریم؟ - سرزمین کانادا

برای پاسخ به این پرسش ها، باید به آناتومی بدن و تأثیرات یبوست بر عملکرد سیستم ادراری و گوارشی نگاهی بیندازیم.

رابطه بین یبوست و باقی ماندن ادرار در مثانه

1. فشار فیزیکی روده بر مثانه

روده بزرگ و مثانه در نزدیکی یکدیگر قرار دارند و هرگونه تغییر در عملکرد یکی از این ارگان ها می تواند بر دیگری تأثیر بگذارد. زمانی که فرد دچار یبوست می شود، مدفوع سفت و حجیم در روده باقی می ماند و باعث ایجاد فشار بر مثانه می شود. این فشار می تواند:

• مانع تخلیه کامل ادرار شود.
• باعث تحریک بیش از حد مثانه و احساس احتیاج به دفع ادرار شود.

در نتیجه، فرد ممکن است پس از دفع مدفوع، احساس کند که هنوز ادرار در مثانه به جای مانده است.

2. تأثیرات سیستم عصبی بر حس دفع ادرار

مثانه و روده به وسیله اعصاب مشترکی در سیستم عصبی خودمختار (Autonomic Nervous System) کنترل می شوند. وقتی مدفوع در رکتوم (قسمت انتهایی روده) جمع می شود، گیرنده های عصبی فعال شده و پیغام هایی را به مغز ارسال می نمایند تا احساس دفع ایجاد شود. اما این پیغام ها می توانند به طور هم زمان بر مثانه نیز تأثیر گذاشته و احساس کاذب احتیاج به ادرار را ایجاد نمایند.

3. تغییرات فشار داخل شکم

هنگام دفع مدفوع، فشار داخل شکم افزایش می یابد. این فشار می تواند:

• باعث تخلیه سریع تر مثانه شود.
• گیرنده های مثانه را تحریک نموده و احساس احتیاج به دفع ادرار را افزایش دهد.

به همین علت، بعضی افراد بلافاصله پس از دفع مدفوع، احساس احتیاج مجدد به ادرار دارند.

4. یبوست مزمن و تأثیر آن بر مثانه

اگر یبوست طولانی مدت باشد، مسائلی جدی تر در عملکرد مثانه ایجاد می شود، از جمله:

• احتباس ادراری (Urinary Retention): عدم تخلیه کامل مثانه که منجر به باقی ماندن ادرار در آن می شود.
• افزایش ریسک عفونت ادراری: باقی ماندن ادرار می تواند محیط مناسبی برای رشد باکتری ها فراهم کند.
• مثانه بیش فعال (Overactive Bladder): افزایش دفعات ادرار به علت تحریک بیش از حد مثانه.

چگونه می توان از این مشکل جلوگیری کرد؟

✔ مصرف کافی فیبر و آب برای پیشگیری از یبوست

✔ تمرین های کف لگن برای بهبود کنترل مثانه

✔ تخلیه کامل ادرار قبل از دفع مدفوع

✔ مراجعه به پزشک در صورت یبوست یا مسائل ادراری مزمن

نتیجه گیری

بین عملکرد روده و مثانه ارتباطی مستقیم وجود دارد. یبوست می تواند فشار فیزیکی بر مثانه وارد نموده یا به وسیله سیستم عصبی احساس کاذب احتیاج به ادرار ایجاد کند. برای کاهش این مسائل، داشتن رژیم غذایی سالم و سبک زندگی مناسب بسیار مهم است. در صورت بروز علائم شدید، بهتر است با پزشک مشورت کنید.